Groene Ark, Plantentuin Meise
ontwerpers:
NU architectuuratelier en AR-TE archipelago
ligging:
Meise, Nieuwelaan 38
ontwerpers:
NU architectuuratelier + AR-TE
bouwheer:
Agentschap Plantentuin Meise
status:
voltooid
In 2017 werd de opdracht voor de bouw van een nieuw serrecomplex en de renovatie van een aangrenzend dienstgebouw in de Plantentuin Meise toegekend aan het ontwerpteam onder leiding van NU architectuuratelier, waar Mouton deel van uitmaakt.
De serres worden vernieuwd en krijgen een publieke ontsluiting waarvan de Groene Ark het hart vormt. Het paviljoen bestaat uit een polyvalente ruimte en een dek dat dienst doet als terras. Het geeft de bezoeker op twee niveaus inkijk in de rijke plantenwereld dat opgesteld staat in de serres.
Het concept van het paviljoen zorgt voor een zeer specifieke ruimtelijkheid. Daar draagt het structureel concept toe bij. De structuur versterkt de, bijna sacrale, ruimtelijke beleving.
De Groene Ark combineert een onderstructuur in beton met een houten bovenstructuur.
De onderstructuur bestaat uit een ondiepe betonnen kuip, waardoor de vloerpas hier iets lager ligt dan in de omgevende zones. De bodemplaat werkt als een algemene funderingsplaat, op de randen zorgen ingeklemde keerwandjes voor de aansluiting met het aanpalende grondniveau in de serres. Betonnen portieken ondersteunen de bovenstructuur en bieden de nodige horizontale stabiliteit. De portieken kragen zijdelings uit en hebben een spanwijdte van 9m tussen de kolommen die op de funderingsplaat zijn ingeklemd. De portieken ritmeren deze overdekte ruimte en laten een vrije invulling toe. Ter plaatse van de openingen in het dek zijn de portieken onderbroken.
De bovenstructuur bestaat uit een begaanbaar plateau (terras) en een hyperbolische koepel. Hier is hout het belangrijkste materiaal. Beide delen van de bovenstructuur (vloer en koepel) hebben een verwante opbouw, waardoor ze als een geheel ervaren worden.
Het plateau bestaat uit houten balken die voldoende massief zijn voor het verzekeren van de nodige brandweerstand. De vloer is voorzien op een gebruiksbelasting van 5 kN/m², zodat er geen beperkingen zijn op het gebruik van deze buitenruimte.
De koepel Is een hypar constructie opgebouwd uit rechte maar getorste 2 cm dikke planken van 12 cm breed. Ze worden per 2 los op elkaar geplaatst en vormen zo een laag van 4 cm dik. Een volgende laag wordt er kruiselings opgelegd. Dit werd nog 2 keer herhaald om tot een totale dikte van 24 cm dik te komen. De spaties tussen de plankenlagen zijn opgevuld om ‘massieve’ balken te verkrijgen enkel en alleen om te voldoen aan de brandveiligheid. De bovenzijde van de bekistingslaag volgt zeer strikt een hyperbolisch oppervlak, zodat de eerste getorste plank strikt recht blijft op zijn langse as. De bovenste planken van het geheel worden dan ook lichtjes gebogen omdat ze niet meer strikt in het hyperbolisch vlak liggen. Beide gekruiste lagen vormen ruiten. Alhoewel de planken stevig verlijmd en gevezen zijn is er nog de dubbele afsluitende laag met planken die stabiliserend werkt. Het geheel vormt op deze manier een schaalconstructie die op beide topgevels in LVL afsteunen en op een houten ringbalk verwerkt in het dek. De opvulling is terugliggend. De structuur vormt hier de Ark .
Het paviljoen staat structureel volledig los van de omgevende serreconstructie. Zo worden de relatief grote vervormingen van de serres (onder invloed van thermische uitzetting, wind, …) niet verhinderd door de (minder flexibele) structuur van de Groene Ark. Beide delen zijn dus structureel onafhankelijk en staan in voor hun eigen stabiliteit.
ligging:
Meise, Nieuwelaan 38
ontwerpers:
NU architectuuratelier + AR-TE
bouwheer:
Agentschap Plantentuin Meise
status:
voltooid
